Koolmonoxide, ook bekend als CO, staat niet voor niets bekend als de sluipmoordenaar. Wanneer je het inademt, kan dit ernstige lichamelijke gevolgen hebben. Jaarlijks overlijden in Nederland gemiddeld elf personen door koolmonoxidevergiftiging. Nog eens honderdvijftig mensen belanden in het ziekenhuis.
Hoe herken je koolmonoxidevergiftiging?
De eerste lichamelijke symptomen van een koolmonoxidevergiftiging lijken op een griepje: lichte hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en vermoeidheid. Ook voel je je verward, slaperig en je krijgt een versnelde hartslag.
Bij een hoge concentratie koolmonoxide treden er ernstige symptomen op zoals: bewusteloosheid, coma, blijvende hersenschade met mogelijk overlijden als gevolg.
Je proeft of ruikt het niet
Het gevaarlijke van koolmonoxide is: je proeft of ruikt het niet. Bij inademing raak je al snel bewusteloos.Heb je een kachel of geiser die slecht onderhouden is of in een slecht geventileerde ruimte staat? Dan kan er koolmonoxide vrijkomen. Ook de verkeerde aansluiting van een moderne CV-ketel kan een oorzaak zijn.
Voor wie is koolmonoxide gevaarlijk?
Iedereen die in huis een verbrandingstoestel heeft, bijvoorbeeld een open haard, geiser of kachel, heeft kans op een koolmonoxidevergiftiging. Maar ook een bron buiten het eigen huis, bijvoorbeeld een rookgasafvoer van een andere woning vlakbij jouw ventilatieopening, geeft risico op koolmonoxidevergiftiging.
Risicogroepen
Ongeboren baby’s, kleuters, zwangere vrouwen, mensen die lijden aan een chronische hartziekte, bloedarmoede of ademhalingsproblemen zijn gevoeliger voor koolmonoxidevergiftiging.
Wat te doen bij CO-vergiftiging?
- Zet alle ramen en deuren zo ver mogelijk open
- Waarschuw je huisgenoten
- Ga zo snel mogelijk naar buiten
- Bel het alarmnummer 112 en volg de aanwijzingen van de hulpdienst op
- Raadpleeg een huisarts
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van koolmonoxidevergiftiging?
Koolmonoxidevergiftiging komt het meeste voor als gevolg van:
- Een verkeerd geïnstalleerd, kapot of slecht werkend verbrandingstoestel: kachel, geiser, cv of combiketel. Het risico van een koolmonoxidevergiftiging wordt nog veel groter als het verbrandingstoestel in een kleine, slecht geventileerde ruimte staat, zoals op een boot, in een caravan of in een kleine doucheruimte. En als er geen directe afvoer van het toestel naar buiten is.
- Verkeerde installatie van kachels en open haarden en een slechte afvoer als gevolg van lekken in afvoerbuizen en schoorsteenkanalen of aansluitingen en gebrekkig onderhoud van de afvoerkanalen.
- Verkeerde stookgewoonten, bijvoorbeeld door kachels en open haarden te gebruiken als allesbranders. Gas en olie zijn relatief schone brandstoffen. Bij gebruik van hout of het gebruik van haard en kachel als allesbrander gaat vervuiling van de afvoerkanalen en schoorsteen een stuk sneller en kunnen er hogere temperaturen ontstaan. Dit heeft weer een effect hebben op de constructieve staat van de kanalen. Bij een vervuilde schoorsteen komen de verbrandingsgassen ook in huis terecht. Daarnaast is brand een veel voorkomende oorzaak van een koolmonoxidevergiftiging.
- In situaties waarbij gas, olie of hout wordt verbrand in een afgesloten ruimte. Bijvoorbeeld: binnenshuis barbecueën, het gebruik van heaters in een schuurtje of een afgesloten partytent.
Hoe kan ik koolmonoxidevergiftiging voorkomen?
A. Kijk kritisch naar jouw (open) verbrandingstoestel zoals de kachel, geiser, cv- of combiketel
- Een geel-oranje vlam in een gastoestel wijst op een gebrek aan zuurstof. Bij een goede verbranding is deze vlam blauw. Neem contact op met een vakman bij een geel-oranje vlam.
- Bevat het apparaat sporen van corrosie, roest of roet? Deze sporen wijzen op een slechte staat van het toestel, vaak met slechte verbranding. Neem contact op met een vakman.
- Is de aansluiting op het rookgasafvoerkanaal intact en is het traject van dit kanaal zo verticaal mogelijk? Bochten en horizontale stukken in het afvoerkanaal verstoren de trek in het afvoerkanaal.
- Laat jouw verbrandingstoestel jaarlijks controleren door een vakman. Vaak kun je aan een sticker op het toestel zien wanneer deze voor het laatst is gecontroleerd. Laat het werk uitvoeren door een vakbekwame monteur. Hierover kun je navraag doen bij UNETO-VNI: www.uneto-vni.nl/consumenten.
- Vensters of muren die bedekt zijn met damp (condensatie), kunnen wijzen op een onvoldoende afvoer van de verbrandingsgassen. Neem contact op met een vakman.
- Heb je een kolen-of houtkachel? Verwijder regelmatig de as. Wanneer de as tot aan het rooster komt, wordt onderaan niet meer geventileerd. De verbranding zal onvolledig zijn, met een groter risico op de vorming van koolmonoxide.
- Maak de kachel aan het einde van de winter zorgvuldig schoon.
- De schoorsteen moet één keer per jaar gereinigd worden. Laat dan ook meteen de luchtdichtheid van de verbindingen nakijken.
B. Ventileer goed
Een goede ventilatie is van groot belang voor de gezondheid van jou en je huisgenoten. Dat betekent niet dat je alle ramen wagenwijd moet openzetten. Het gedeeltelijk dag en nacht openzetten van bijvoorbeeld luchtroosters of klepramen volstaat. Wil je meer weten over goed ventileren, neem dan contact op met de GGD in jouw regio.
C. Plaats een werkende koolmonoxidemelder
Deze waarschuwt je tijdig. Zie ook ‘Waar moet een koolmonoxidemelder geplaatst worden?‘ voor de juiste plek. Op de website van de Consumentenbond vind je een lijst met veilige koolmonoxidemelders.
Ook de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) heeft een aantal CO-melders onderzocht. Bekijk de onderzochte melders en het bericht ‘Helft onderzochte koolmonoxide-melders onveilig‘.